همین ابتدای مقاله باید بگویم که برای اثبات فواید کتاب و کتابخوانی نیازی به سطرنویسی‌های پر تعداد نیست. بنابراین، به این قسمت ماجرا کاری نداریم! در همین ابتدای کار باید یادآوری کنم که در میان کتاب‌ها و داستان‌های موجود در دنیا، کتاب‌های علمی تخیلی برای نوجوانان و جوانان از جایگاه خاصی برخوردارند. دلیلش بماند برای سطرهای بعد! البته، چرا برای سطرهای بعد، همین الان برای‌تان می‌گویم: کتاب‌های علمی تخیلی، قدرت تخیل نوجوانان را تقویت می‌کنند؛ به آن‌ها درس‌های آموزنده می‌دهند؛ و قدرت خلاقیت‌شان را پرورش می‌دهند.
کمتر کسی پیدا می‌شود که با این حقیقت موافق نباشد: کتاب، بهترین ابزار رشد فکری و شخصیتی فردِ کتابخوان است؛ خواه کودک، خواه نوجوان و خواه جوان و بزرگسال. البته، هر فردی بر اساس علاقه‌اش، ژانری را برای مطالعه انتخاب می‌کند. در میان ژانرهای متنوع ادبیات، ژانر علمی تخیلی از جایگاه خاصی برخوردار است. توانایی ژانر علمی تخیلی در تقویت و پرورش تخیل و خلاقیت، این ژانر را در جایگاه خاصی قرار می‌دهد.
در مقاله پیش‌رو، می‌خواهیم به طور خاص، مختصر و مفید، به کتاب‌های مناسب نوجوانان و جوانان؛ به ویژه رمان و کتاب‌های علمی تخیلی بپردازیم. چه موضوع خواندنی و جالبی! رمان و ژانر علمی تخیلی!
معرفی مختصر و مفید ژانر علمی تخیلی!
ژانر علمی تخیلی، یکی از خلاقانه‌ترین ژانرهای ادبیات محسوب می‌شود. داستان‌ها و رمان‌های علمی تخیلی، خوانندگان خود را به ماجراجویی‌های خارق‌العاده دعوت می‌کنند و آن‌ها را با خودشان به کهکشان‌های دور یا دنیاهای زیر آب می‌برند؛ جایی، میان این مکان‌های حیرت‌انگیز! در طول این مسیر، خوانندگان که طیف وسیعی از آن‌ها نوجوانان و جوانان هستند؛ با شخصیت‌های ماورایی آشنا می‌شوند و طعم تجربه ترس و وحشت را می‌چشند.
به عبارت دیگر، ژانر علمی تخیلی، داستان‌هایی را شامل می‌شود که دربردارنده مولفه‌های متنوع تخیلی است ،همان مولفه‌هایی که در دنیای واقعی وجود ندارند، همان‌هایی که دورنوردی، طی‌الارض، سفر در زمان، بیگانگان، فرازمینی‌ها، جهان‌های موازی، جنگ‌های میان سیاره‌ای، کنترل ذهن، تله‌پاتی و… را در برمی‌گیرند.
داستان‌ها و رمان‌های علمی تخیلی، طیف وسیعی از درون‌مایه‌ها و موضوعات را در برمی‌گیرند که اغلب سفر اکتشافی در زمان، سفر فضایی و مواردی را پوشش می‌دهند که در آینده اتفاق می‌افتند و با پیشرفت‌های فناوری و علمی سروکار دارند؛ آینده‌ای کاملا ناشناخته که گاهی بسیار تاریک است و ناامیدکننده و گاهی ترسناک و هیجان‌انگیز.
البته، این مطلب مهم را هم در پرانتز بگوییم که ژانر علمی تخیلی، مختص ادبیات نیست؛ بلکه حوزه‌های هنر، سینما، تلویزیون، بازی‌های کامپیوتری و… را هم در بر می‌گیرد. اما از آن‌جایی که این مقاله، به رمان آن هم ژانر علمی تخیلی‌اش می‌پردازد، پس کاری با حوزه‌های دیگر این ژانر، نداریم.
حالا که دنیای رمان‌های علمی تخیلی نوجوان و جوان تا این اندازه شگفت‌انگیز هستند، بیایید ببینیم سر و کله‌شان از کجا پیدا شده است! به بیان دیگر، بهتر است کمی هم به تاریخچه ژانر علمی تخیلی و سفر پیدایش آن بپردازیم.
ژانر علمی تخیلی از کجا آمده است؟
تاریخچه و سفر پیدایش ژانر علمی تخیلی به قرن دوم برمی‌گردد. از قرار معلوم، کتاب داستان واقعی (نوشته لوسین)، اولین داستان علمی تخیلی است که به کنکاش در دنیاهای دیگر و موجودات فرازمینی می‌پردازد. از آن‌جایی که دانش مدرن، در طول عصر روشنگری و آگاهی پیشرفت کرد، نویسندگان که تحت تاثیر پیشرفت‌های علمی و فناوری قرار گرفته بودند، گستره وسیع داستان علمی تخیلی را خلق کرده‌اند.
از نویسندگان برجسته و مشهور ژانر علمی تخیلی می‌توانیم به آیزاک آسیموف، ال. جی. اسمیت و آرتور سی. کلارک اشاره کنیم.
البته، نویسندهای که ژانر علمی تخیلی را به اوج خود رساند، ژول ورن بود. مطالعه آثار این نویسنده، دلیلی قاطع برای این ادعا است.
ژانر علمی تخیلی، به دو گروه وسیع تقسیم می‌شود. یک گروه، بر اساس حقایق علمی هستند و از علوم طبیعی‌ای مانند فیزیک، شیمی و نجوم الهام می‌گیرند. گروه بعدی، بر اساس حقایق علمی نیستند و از علوم اجتماعی‌ای مانند روانشناسی، جامعه‌شناسی و مردم‌شناسی الهام می‌گیرند.
البته گروه‌بندی ژانر علمی تخیلی، چندان محسوس نیست؛ اما خواننده حرفه‌ای کتاب‌های این ژانر، در طی فرآیند مطالعه، متوجه این تقسیم‌بندی می‌شود.
کشتی‌های بخار، ربات‌های عجیب و غریب، شخصیت‌های جادویی و ماورایی، و شهرهایی با ویژگی‌های تیره و منفی که دلخواه هیچ انسانی نیستند؛ تمام این‌ها نمونه‌هایی از مولفه‌های ژانر علمی تخیلی هستند.
معرفی کتاب‌هایی در ژانر علمی تخیلی
و اما رسیدیم به شیرین‌ترین بخش مقاله! در این قسمت، به معرفی چند کتاب شگفت‌انگیز در ژانر علمی تخیلی می‌پردازیم. تمامی حقوق محفوظ است، آتلانتیا و احضار کطولحو کتاب‌هایی هستند که قصد معرفی جامع و کامل آن‌ها را داریم. پس برویم سراغ معرفی کتاب‌هایی که خواندن‌شان شما را راهی دنیای عجیب و غریب ژانر علمی تخیلی می‌کند.
تمامی حقوق محفوظ است
کتاب تمامی حقوق محفوظ است، کتابی خوشایند است که می‌توانیم آن را این جوری تعریف کنیم: رمانی برای نوجوانان و جوانان، در ژانر علمی تخیلی. نوجوانانی که عاشق داستان‌های ترسناک و علمی تخیلی هستند، بهتر است هر چه سریع‌تر به مطالعه دقیق این کتاب بپردازند.
کتاب تمامی حقوق محفوظ است، جلد اولِ دوگانۀ «واژه‌ها» است که سرتاسر آن پُر است از درس‌های آموزنده برای خوانندگانش.
تمامی حقوق محفوظ است به ماجرایی ترسناک از آینده ناشناحته دنیا می‌پردازد که در آن زمان، هر کسی بخواهد حرف بزند، باید پول پرداخت کند! فکرش را کنید! برای گفتن حتی یک کلمه هم باید پول بدهید! در این دنیای تاریک، یک دختر تصمیم می‌گیرد اصلا حرف نزند! یعنی مصمم می‌شود به جای این که برای حرف زدنش پول بدهد، سکوت کند. خودتان تصور کنید که این هنجارشکنی دختر داستان، چه اتفاق‌هایی را در جامعه تخیلی داستان، رقم می‌زند.
کتاب تمامی حقوق محفوظ است را گرگوری اسکات کاتسولیس نوشته است و میلاد بابانژاد و الهه مرادی آن را ترجمه کرده‌اند.
سبک توصیفی و زیبای کاتسولیس در نوشتن رمانش، آن را به شاهکاری خواندنی تبدیل کرده است. بهتر است این مورد را هم بدانید: گرگوری اسکات کاتسولیس، فقط نویسنده نیست؛ بلکه عکاس، آهنگساز و کاریکاتوریست هم است. پس کتابی را خواهید خواند از نگاه جستجوگر یک عکاس!
آتلانتیا
این رمان هم در ژانر علمی تخیلی است و مناسب نوجوانان و جوانان کتابخوان. نویسنده این رمان بی‌نظیر، آلی کاندی است و مترجم آن، سهند نصر. آلی کاندی، نویسندهای شناخته شده و خالق رمان‌های خارق‌العاده‌ای است؛ مثل رمان جفت‌شده. کتاب آتلانتیا در فهرست کتاب‌های پرفروش نیویورک تایمز نیز قرار گرفته است چراکه از آن رمان‌های معرکه آخرالزمانی است که نوجوانان عاشقش می‌شوند!
از قرار معلوم، رمان آتلانتیا به این ماجرا می‌پردازد که به دلیل آلودگی شدید کره زمین، دانشمندان تصمیم می‌گیرند، در زیر اقیانوس، چندین شهر بسازند. به این ترتیب، ساکنان کره زمین به دو گروه تقسیم می‌شوند، یک گروه مجبورند در زیر اقیانوس زندگی کنند و یک گروه هم روی زمین.
البته، آن‌هایی که روی زمین زندگی می‌کنند، وظیفه تهیه و تامین مایحتاج ساکنان زیر اقیانوس را دارند. در این بین، یکی از شخصیت‌های داستان که اسمش ریو است و همیشه در کنار خواهرش بوده، تصمیم می‌گیرد برود زیر اقیانوس زندگی کند اما خواهرش زندگی روی زمین را انتخاب می‌کند؛ البته، این عادت خواهر ریو است که همیشه تصمیمی مخالف او بگیرد! این بار هم طبق عادتش اقدام می‌کند.
داستان پیش می‌رود و پیش می‌رود تا این که ریو به این نتیجه می‌رسد از زیر اقیانوس به روی زمین برگردد و خواهرش را پیدا کند اما بازگشت به روی زمین، به همین راحتی‌ها نیست و بسیار خطرناک است! از این گذشته، آن‌هایی که زیر اقیانوس زندگی می‌کنند، نمی‌توانند روی زمین برگردند و این کار، کاملا ممنوع است! ریو از تمام این موارد خبر دارد اما تصمیم خود را گرفته است…
برای خرید کتاب آتلانیا کلیک کنید.
احضار کطولحو
کتاب احضار کطولحو هم که در ژانر علمی تخیلی و برای نوجوانان نوشته شده است، ارزش چندبار خواندن را دارد! نویسنده این کتاب، هاوارد فیلیپس لاوکرفت است و مترجم آن، پیمان اسماعیلیان. در رابطه با لاوکرفت، همین بس که این نویسنده در ژانر وحشت، بنیانگذار وحشت لاوکرفتی است! دنیای داستان‌های این نویسنده، دنیایی اسرارآمیز است! دنیایی آن چنان جالب و اسرارآمیز که خواننده را ناخودآگاه مجبور می‌کند تا بیندیشد و خوب فکر کند و در عین حال، از وحشت آمیخته در سطرهای داستان، ترس را تجربه کند!
اگر می‌خواهید، با تمام وجود خود، ترس و وحشت و لذت را تجربه کنید، دست به کار شوید و کتاب احضار کطولحو را بخوانید. زیرا این کتاب، یکی از بهترین کتاب‌های لاوکرفت و همچنین، یکی از بهترین‌های ژانر علمی تخیلی است.
کتاب احضار کطولحو مجموعه‌ای از 23 داستان جورواجور و حیرت‌انگیز است از میان نوشته‌های لاوکرفت. در این کتاب، هیولاهای عجیب و غریب حضور دارند! اسطوره‌های تاریک، شخصیت‌های این کتاب را تشکیل می‌دهند. از جمله داستان‌های کتاب احضار کطولحو می‌توان از این‌ها نام برد: موسیقی اریک زان، وحشت در کمین، غریبه، رنگی از فضا، احضار کطولحو، دعجون، خرموش‌های دیوار، ظلمت نشی، نیارلات هوتپ و… .
رمان احضار کطولحو را از اینجا تهیه کنید.
از معرفی کتاب‌ها که بگذریم، چنین به نظر می‌رسد که آینده ژانر علمی تخیلی، بسیار فراتر از آنچه امروز می‌اندیشیم، خواهد بود. با این حساب، اگر به این ژانر پر طرفدار علاقه دارید، مطالعه رمان‌ها و داستان‌های علمی تخیلی را جدی بگیرید و خواندن هیچ شاهکاری را از دست ندهید.